Μέσα μεταφοράς: Ταξιδεύοντας στη θάλασσα (α΄μέρος)

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

 Οι πρωτόγονοι άνθρωποι ανακάλυψαν ότι οι κορμοί επέπλεαν. Κάποιος δοκίμασε να ανέβει πάνω τους και είδε ότι μπορούσαν να σηκώσουν το βάρος του.

Ανακάλυψαν ένα τρόπο να ταξιδεύουν στο νερό χωρίς να κολυμπάνε.

Οι κορμοί, όμως δεν ήταν σταθεροί. Αναποδογύριζαν εύκολα και έπρεπε να κρατούν την ισορροπία τους με μακριά ραβδιά.

Για να ταξιδεύουν πιο άνετα άρχισαν να σκάβουν το κορμό και με αυτό τον τρόπο, έφτιαξαν την πρώτη βάρκα.

Ένας άλλος τρόπος για να μην αναποδογυρίζουν οι κορμοί ήταν να δένονται μεταξύ τους και έτσι κατασκεύασαν μια σχεδία. Με τις αρχαίες αυτές σχεδίες μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερα ταξίδια.

Πήλινα ομοιώματα πλοίων, σαν αυτά του πολεμικού ναυτικού του Μίνωα 2800 – 2400 π.χ. (Βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο  στο Ηράκλειο.)

Αρχικά τα πλοία είχαν μόνο κουπιά και επειδή τα κουπιά λέγονταν  «κόντοροι» ( κοντάρι =  κουπί, αλλά και κάθε μακρύ ξύλο )τα πλοία αυτά λέγονταν ανάλογα με την ποσότητα των κουπιών τους:

• τριαντακόντοροι (= με 30 κουπιά   15 από κάθε πλευρά)),
• σαραντακόνταροι(=40 κουπιά  20 από κάθε πλευρά )
• πεντηκόντοροι (= με 50 κουπιά  25  από κάθε πλευρά).

Ελληνικό πλοίο (πεντηκόντορος) των Περσικών πολέμων, όπως απεικονίζεται στο πιο πάνω αγγείο

Ο Πάρης έκλεψε την ωραία Ελένη με ένα σαραντακόνταρο καράβι (Θηβαϊκό Αγγείο)

Τα ιστιοφόρα (ιστίο=πανί) επινοήθηκαν από τον Αθηναίο μηχανικό Δαίδαλο. Ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος έφυγαν από την Κρήτη με δυο μικρά πλοία που πρόσθεσαν σ’ αυτά πανιά, για να αναπτύξουν ταχύτητα προκειμένου να διαφύγουν τα πολεμικά πλοία του Μίνωα που μέχρι τότε δεν είχαν πανιά. Αν παρατηρήσουμε τα πλοία στις αγγειογραφίες πριν από την εποχή του Μίνωα, θα δούμε ότι πράγματι αυτά δε έχουν πανιά. Ο Θησέας, σύμφωνα με το μύθο, πήγε στην Κρήτη με πλοία που είχαν πανιά, όμως δεν τα επινόησε αυτός. Τα είχε επινοήσει ο Δαίδαλος, για να αποδράσει από την Κρήτη. Οι ερευνητές λένε ότι επειδή τα πλοία με πανιά έτρεχαν πάρα πολύ γρήγορα («πετούσαν» από την μεγάλη ταχύτητα) σε σχέση προς τα κωπήλατα,  έδιναν την εντύπωση φτερών, γι αυτό και ειπώθηκε – διαδόθηκε από τους ναύτες του Μίνωα ότι ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος πέταξαν με φτερά.

Tα πολεμικά πλοία δεν είχαν πανιά, ακόμη και όταν αυτά είχαν εφευρεθεί, για να αποφύγουν το βάρος των κονταριών όπου στηρίζονται τα πανιά και για να είναι πιο ευέλικτα. Τα πολεμικά πλοία των Αχαιών στο τρωικό πόλεμο, όμως, είχαν και ιστία και κουπιά.